เซี่ยต้าจวินบิดาของเซี่ยเสี่ยวหลานนั้นเป็พวกโง่เง่าที่มักลงไม้ลงมือกระทำแต่มักจะไม่พูดมาก
ไม่ว่าจะชิงน้ำในคลองหรือแย่งที่นาทำกิน เซี่ยต้าจวินผู้มีร่างกายกำยำก็ทำได้หมดเขาคือหัวหอกหัวแรงที่พร้อมทำเพื่อตระกูลเซี่ย
เซี่ยเสี่ยวหลานคิดว่าเซี่ยต้าจวินหัวโตเสียเปล่าแต่กลับไร้สมอง เอาแต่สนใจคนทั้งตระกูลทว่าครอบครัวตัวเองกลับเพิกเฉยเหมือนกับท่อนไม้ซักผ้าดีๆ นี่เอง ในสามพี่น้องตระกูลเซี่ยนั้นเซี่ยต้าจวินเป็ลูกชายคนรอง เขาคือลูกชายคนเดียวในสามคนที่ไม่ได้ให้กำเนิดหลานชาย นี่เป็สิ่งที่ทำให้เขารู้สึกไม่มีสิทธิ์มีเสียงใดๆและมักเอาความรู้สึกไม่พอใจมาลงที่หลิวเฟิน โดยดุด่าว่าเธอไปจนถึงลงมือทำร้ายเมื่อเมาเหล้า
ในสายตาของเขา ลูกสาวเซี่ยเสี่ยวหลานคนนี้เป็เพียงแค่ของชดเชย [1] เท่านั้น
แต่จะโทษที่เซี่ยต้าจวินไร้ความหวังว่าเซี่ยเสี่ยวหลานไม่ใช่ ‘ของดีน่ากักตุน’ อย่างเดียวไม่ได้ เพราะสุนทรียภาพในแต่ละยุคสมัยมันมีขอบเขตของมันอยู่เซี่ยเสี่ยวหลานรูปร่างหน้าตาสะสวยก็จริงกระนั้นรูปโฉมของเธอดึงดูดได้เพียงเหล่าชายหนุ่ม ทว่าผู้หลักผู้ใหญ่ที่บ้านของหนุ่มๆเ่าั้กลับไม่ชอบท่าทางของเซี่ยเสี่ยวหลาน แค่เห็นก็รู้ว่านี่คือหญิงมากชู้ได้มาเป็สะใภ้คงอยู่กันไม่เป็สุข
ในทางกลับกันเซี่ยจื่ออวี้ผู้พี่ของเซี่ยเสี่ยวหลานเป็เ้าของใบหน้ารูปไข่ คิ้วเข้มตาโตมองแล้วช่างสุขุมเอื้อเฟื้อ ดังนั้นใครจะกล้าเถียงว่านี่ไม่ใช่รูปลักษณ์ของหญิงสาวแสนประเสริฐกัน?
เซี่ยเสี่ยวหลานนั้นจัดว่าไร้ความสามารถ เซี่ยจื่ออวี้ตอนเด็กเองก็ไม่ได้ฉลาดเป็พิเศษแต่เมื่อเรียนจบมัธยมต้นกลับมีแววขึ้นมา ผลการเรียนของเธอดีขึ้นเรื่อยๆจนกระทั่งปีนี้สามารถสอบติดมหาวิทยาลัยในปักกิ่งได้ ตระกูลเซี่ยเลี้ยงนกหงส์ฟ้ามากับมือเซี่ยต้าจวินจึงรังเกียจลูกสาวแท้ๆ แต่ดันรักและเอ็นดูหลานสาวคนนี้เสียอย่างนั้น
ที่ชายฉกรรจ์บ้านเซี่ยไปซ่อมคันกันน้ำก็เพื่อจะหาค่าครองชีพให้เซี่ยจื่ออวี้ตัวเธอนำเงินที่คนในครอบครัวร่วมกันลงขันจำนวน 500 กว่าหยวนเข้าปักกิ่งไปด้วย คนทั้งบ้านกลัวว่าเธอไปอยู่ที่โน่นแล้วค่าใช้จ่ายจะเยอะมากจึงทำงานเหมือนวัวเหมือนควายเพื่อจะเลี้ยงดูปูเสื่อนักศึกษาคนนี้
ส่วนชีวิตเซี่ยเสี่ยวหลานอเนจอนาถนักขนาดเอาหัวโขกเสายังไม่ได้ไปโรงพยาบาล แค่เรียกหมอยาจากอนามัยมาทำแผลส่งๆไปเท่านั้น
แซ่เดียวกันแต่คนละชะตากรรมจริงๆ
ประธานเซี่ยคิดถึงเ้าของร่างเดิมนี้แล้วอยากถอนหายใจตลอดเวลา
พี่สาวปัญญาดีจริยธรรมเลิศผู้นั้นเ้าเล่ห์เอาเื่คนชนบทพวกนั้นไม่เข้าใจไม่เท่าไรแต่ประธานเซี่ยรู้ดีว่าในยุคนี้เรียนมหาวิทยาลัยไม่จำเป็ต้องจ่ายค่าเล่าเรียน นอกจากนี้รัฐบาลยังมีเงินอุดหนุนให้กับนักศึกษาทุกเดือนอีกด้วยแน่นอนว่าเงินส่วนนี้แก้ปัญญาหาค่าใช้จ่ายจิปาถะได้อยู่แล้ว การนำเงิน 500 หยวนเข้าเมืองไปเรียนหนังสือในปี 83 คือสวัสดิการของคนประเภทไป๋ฟู่เหม่ย [2] ชัดๆ
เซี่ยจื่ออวี้จะมีความสุขกับสวัสดิการของไป๋ฟู่เหม่ยอย่างไรเซี่ยเสี่ยวหลานไม่มีปัญหาหรอก
แต่เมื่อเห็นคนตระกูลเซี่ยก็พบว่าไม่มีใครจะผ่ายผอมไปกว่าหลิวเฟินแล้วเอาไปลงหม้อยังคั้นน้ำมันออกมาได้ไม่ถึงสองหยด หากพูดถึงแค่แม่ของเซี่ยจื่ออวี้แม้สวมเสื้อผ้ามีรอยซ่อมปะชุน แต่สีหน้าดูมีเืฝาดสุขภาพดี ไม่เหมือนหลิวเฟินที่มือผอมแห้งราวกับกิ่งไม้และเต็มไปด้วยาแ
คนที่ถูกกดหัวมากที่สุดคงไม่พ้นเซี่ยเสี่ยวหลานแล้ว
แม้เซี่ยต้าจวินจะยอมทรหดอดทนเป็วัวเป็ควายแต่ตัวแทนหลิวเฟินอย่างเซี่ยเสี่ยวหลานน่ะไม่ยอมหรอก
“พ่อกลับมาแล้วก็รอดูว่าเขาจะเลือกอย่างไรเลือกหลานสาวหรือลูกสาวอย่างฉัน”
เื่ที่เซี่ยเสี่ยวหลานชนเสานั้นไม่รู้ว่าเซี่ยต้าจวินได้ยินข่าวหรือยัง คนคนนี้ทำงานเสร็จ เดี๋ยวก็กลับมาเซี่ยเสี่ยวหลานตัดสินใจจะให้โอกาสพ่อบังเกิดเกล้าของร่างนี้อีกสักครั้ง
หลิวเฟินได้ฟังเช่นนั้นก็รู้สึกไม่ค่อยดีกลัวว่าเซี่ยเสี่ยวหลานจะมีปัญหากับพ่อ
“พ่อต้องรักลูกอยู่แล้วสิ พี่สาวลูกน่ะ...”
เซี่ยเสี่ยวหลานหัวเราะ หลิวเฟินพูดไปพูดมาก็ไม่มีความมั่นใจ
ในสังคมชนบท กรณีคนรักหลานชายมากกว่าลูกสาวมักมีอยู่บ่อยครั้งแต่รักหลานสาวมากกว่าลูกสาวนี่หลิวเฟินก็ไม่เคยเจอเซี่ยต้าจวินไม่ชอบเสี่ยวหลานจริงๆเพราะตอนที่หลิวเฟินให้กำเนิดเสี่ยวหลานนั้นได้รับาเ็จนไม่อาจมีลูกได้อีกเซี่ยต้าจวินเลยเอาเื่นี้มาโทษลูกสาวของตน
สองแม่ลูกจมอยู่กับความเงียบ
เซี่ยเสี่ยวหลานเมียงมองบ้านผุๆ หลังนี้
“ฉันไปเก็บฟืนสักหน่อย เดี๋ยวกลับมานะ”
เธออยากไปสำรวจรอบหมู่บ้านต้าเหอด้วยเลยพิจารณารอบๆ ไว้ว่ามีตรงไหนให้ทำมาหากินบ้างกระเป๋าเงินแบนแบบนี้ย่อมไม่มีศักยภาพมากพอ แผนการดีแค่ไหนก็สำเร็จลุล่วงได้ยาก
หมู่บ้านต้าเหอยากจนแร้นแค้นมาก
แน่นอน ทั้งประเทศในปี 83 ไม่มีหมู่บ้านที่ไม่ยากจน
ปัญหาความยากจนข้นแค้นเป็ปัญหาหยั่งรากฝังลึกที่หลงเหลือจากสภาพภูมิศาสตร์และประวัติศาสตร์ขณะเดียวกันก็เป็ข้อจำกัดของยุคสมัยแค่ขุดหาอาหารจากผืนดินมาเลี้ยงปากท้องได้ก็นับว่าไม่เลวแล้ว
แสงอาทิตย์ยามเย็นเคลื่อนคล้อยไปทางทิศตะวันตกที่ริมแม่น้ำมีกลุ่มหญิงชาวบ้านกำลังซักผ้า
ชาวบ้านต้าเหอรู้กันดีว่ามีแม่น้ำไหลผ่านใกล้หมู่บ้านพูดถึงทรัพยากร ว่ากันตามเหตุผลแล้วปลาในแม่น้ำไม่มีเ้าของหากจับไปขายก็หาเงินได้ คนในหมู่บ้านนั้นมิใช่ว่าไม่กล้าเอาปลาเข้าไปขายในเมืองปลาเ่าั้เกิดเองตามธรรมชาติ แม่น้ำสายนี้ก็ถือว่าเป็ของหมู่บ้านปลาจึงกลายเป็ทรัพย์สินส่วนรวม จะจับขึ้นมาบรรเทาความหิวย่อมได้แต่จับไปขายเป็สิ่งที่ไม่ควรอย่างแน่นอน
สำหรับเซี่ยเสี่ยวหลานแล้วการแอบจับปลาไปขายไม่ก่อให้เกิดความกดดันใดๆสมบัติพัสถานหนึ่งเดียวในตอนนี้ของเซี่ยเสี่ยวหลานและหลิวเฟินก็คือมันเทศจำนวน 20 ชั่งเ่าั้คนหิวจะตายแล้วจะให้มาสนใจคุณธรรมกับความพิถีพิถันอะไรอีก?
สองฝั่งแม่น้ำเต็มไปด้วยต้นอ้อก้านอวบสูงชะลูดที่มีดอกสีขาว ถ้าเป็เดือนพฤษภาคมเซี่ยเสี่ยวหลานอาจจะเก็บใบอ้อเอาไปขายให้คนในเมืองใช้ห่อบ๊ะจ่างแต่ตอนนี้เทศกาลไหว้บ๊ะจ่างมันผ่านไปแล้ว ใบอ้อไม่ใช่ของที่คนหมู่มาก้าเท่าไรเก็บมาขายก็ไม่คุ้มค่าเหนื่อย
เอามาทอเสื่อหรือถักกระบุงขาย?
ในความทรงจำเ้าของร่าง มีชาวบ้านที่มีฝีมือทำของแบบนี้ไม่น้อยเมื่อมีเวลาว่างจากงานเกษตร ทุกครัวเรือนจะมาถักทอพวกเสื่อหรือตะกร้าสะพายหลังกันขายของแบบนี้ในหมู่บ้านคงได้ไม่เท่าไร จะเอาไปขายในเมืองก็ขาดคนซื้อ ่นี้คนไม่ค่อยสนใจสินค้าทำมือท้องถิ่นของที่คนในเมือง้าคือสินค้าปศุสัตว์จำพวกเนื้อ ไข่ นม เทือกนั้น
เซี่ยเสี่ยวหลานเหม่อมองสายน้ำจนใจลอยเธออุตส่าห์นั่งแท่นผู้บริหารกิจการแล้ว จะมาอดตายในปี 83 เช่นนี้หรือ? ถ้าจะปลดแอกจากบ้านเซี่ย เธอต้องตระเตรียมความสามารถในการเลี้ยงชีพตัวเองกับหลิวเฟินก่อนที่จะกินมันเทศ 20 ชั่งหมดนั้นเธอจะหาเงินสำหรับก้าวแรกให้ได้
อยู่ในชนบทต่อไปคงไม่ไหว เธอต้องไปหาโอกาสในตัวเมืองแล้ว
การหมุนเวียนสินค้าถึงจะนำมาซึ่งผลประโยชน์คนในหมู่บ้านใช้ชีวิตแบบไม่สนกำไร นอกจากสินค้าอุตสาหกรรมอย่างไม้ขีด สบู่ปุ๋ยเคมีแล้ว ชาวบ้านในปี 83 ก็พึ่งพาตัวเองได้อย่างสมบูรณ์ในตอนนั้นเองพวกผู้หญิงที่อยู่ริมแม่น้ำได้ชี้มาทางเซี่ยเสี่ยวหลาน
เซี่ยเสี่ยวหลานกำลังคิดการใหญ่หาเลี้ยงชีพไปพลางเก็บกิ่งไม้แห้งริมน้ำไปพลาง ไม่มีเวลามาใส่ใจพวกผู้หญิงปากยื่นปากยาวเธอไม่้าสิ้นเปลืองแรงกายไปเถียงกับใครจึงเดินหลบมาอีกไม่กี่ก้าวถึงกลุ่มกอต้นอ้อข้างคอกวัว ตรงนี้กลิ่นเหม็นไปถึง์ชาวบ้านที่มาตัดต้นอ้อไม่ค่อยอยากมากันเท่าไร
เซี่ยเสี่ยวหลานเดินลึกเข้าไปอีกสองสามก้าวเป็ดป่าสองตัวโผล่ออกมาจากดงต้นอ้อ
พวกมันทำท่าตีปีกทั้งยังร้องเสียงดังราวกับกำลังยั่วให้เซี่ยเสี่ยวหลานตามจับพวกมันเซี่ยเสี่ยวหลานดวงตาลุกวาว เธอจะโดนเป็ดสองตัวนี้หลอกเอาได้อย่างไรนี่มันกลยุทธ์ปล่อยข่าวโจมตีทางตะวันออก [3] ชัดๆ !
เป็เช่นนั้นจริงเมื่อเธอดูในกอต้นอ้ออย่างละเอียดแล้วก็พบกับรังที่หลบอยู่อย่างมิดชิด
รังเป็ดบนหญ้าอ่อนนุ่มมีไข่เป็ดสีเขียวอยู่กองหนึ่งประธานเซี่ยผู้เซ็นสัญญามาเป็สิบล้านรอบยิ้มแหยๆ ให้กับไข่เป็ดป่าในรังนั่นจากนั้นจึงหยิบขึ้นมาส่องแสงทีละใบ ล้วนไม่มีไข่ใหม่ที่จะฟักเป็ตัวได้เลย
ใช่แล้ว อาศัยใกลู้เา หากินกับูเาอยู่ใกล้น้ำก็ต้องใช้ประโยชน์จากน้ำ และเธอจะต้องสามารถเอาชีวิตรอดในปี 83 ให้ได้ เธอข่มความพลุ่งพล่านที่อยากกวาดกอต้นอ้อเอาไว้หอบไข่เป็ด 12 ใบกับฟืนอีกจำนวนหนึ่งกลับบ้านผุๆ ของตน
“แม่ เราเผามันกินกันดีไหม?”
ท้องอิ่มแล้ว ถึงจะมีแรงกายแรงใจทำงานต่อไป
เชิงอรรถ
[1]赔钱货 ของชดเชยเป็คำเปรียบเทียบเรียกลูกสาว (ความหมายเจือความดูถูก)เนื่องจากลูกสาวโตขึ้นต้องแต่งงานเข้าบ้านสามีและบ้านเ้าสาวยังต้องเสียเงินค่าเครื่องใช้สำหรับแต่งงานด้วย
[2]白富美 ไป๋ฟู่เหม่ยคำแสลงทางอินเตอร์เน็ต ใช้เรียกผู้หญิงที่สมบูรณ์แบบ ประกอบด้วย ผิวขาวรูปร่างดีรวย และสวย
[3]声东击西 กลยุทธ์ปล่อยข่าวโจมตีทางตะวันออกแต่โจมตีจริงทางตะวันตกหมายถึง หลอกล่อให้อีกฝ่ายสับสน ในที่นี้เปรียบเทียบว่าเป็ดป่าตีปีกร้องเรียกให้เซี่ยเสี่ยวหลานออกห่างจากรัง