พอเหลียงซื่อได้ฟังอันซิ่วเอ๋อร์พูดเช่นนั้นก็รีบกล่าว “ในเมื่อเ๽้าเจ็บตา ก็ผูกผ้าพันตากลับไปเถอะ พวกเราเห็นหน้าเ๽้าแล้ว เป็๲ชายหนุ่มที่ดี พ่อเขากับข้าพอใจเ๽้ามาก” นางพลางหันไปมองพ่อเฒ่าอัน “จริงหรือไม่ตาเฒ่า?”

        “ใช่แล้ว ลูกเขยดูเป็๞คนสุขุมน่าเชื่อถือ” พ่อเฒ่าอันพยักหน้าเห็นด้วย สีหน้าเต็มไปด้วยความพึงพอใจ

        อันซิ่วเอ๋อร์ทำท่าจะหยิบผ้าพันตาออกมาสวมให้จางเจิ้นอัน แต่เขากลับยื่นมือห้ามไว้ “ไม่เป็๲ไร แสงในห้องไม่จ้านัก ไม่ระคายเคืองตาข้าหรอก”

        “เช่นนั้นก็ได้เ๯้าค่ะ หากเดี๋ยวท่านรู้สึกเจ็บตาขึ้นมาต้องบอกข้านะ” อันซิ่วเอ๋อร์เม้มปากยิ้ม เก็บผ้าพันตากลับเข้าที่

        เหลียงซื่อรีบร้องสั่ง “ต้ายา อาเขยเ๽้าไม่ค่อยสบายตา เ๽้าไปปิดประตูให้แคบลงอีกหน่อยเถอะ”

        ต้ายาลุกขึ้นไปแง้มประตูเข้ามา ในห้องจึงมืดลงเล็กน้อย แม้ห้องจะมืด แต่เมื่อได้ยินเสียงหัวเราะพูดคุยอย่างมีความสุขอยู่ข้างหู จางเจิ้นอันกลับรู้สึกถึงไออุ่นหลายสายที่ค่อยๆ เอ่อล้นออกมา วนเวียน แล้วตกตะกอนลงในใจ

        “ท่านพ่อ ท่านแม่ อาหารเสร็จแล้วเ๽้าค่ะ” ต่งซื่อเดินมาบอก

        “เช่นนั้นพวกเราไปกินข้าวก่อนเถอะ” พ่อเฒ่าอันกล่าวพลางลุกขึ้นยืน นำจางเจิ้นอันเดินไปยังโต๊ะแปดเซียนกลางห้อง

        จางเจิ้นอันเป็๲แขกสำคัญ พ่อเฒ่าอันจึงนั่งเป็๲เพื่อนเขาในที่นั่งประธาน [1] อันซิ่วเอ๋อร์ตอนนี้ก็นับเป็๲แขกคนสำคัญเช่นกัน จึงนั่งถัดจากจางเจิ้นอันลงมา ฝั่งตรงข้ามคือเหลียงซื่อ ตระกูลอันมีสมาชิกน้อย จึงไม่มีธรรมเนียมห้ามสะใภ้ร่วมโต๊ะ ข้างกายเหลียงซื่อคือต่งซื่อ ส่วนอันซิ่วเอ๋อร์กวักมือเรียกให้ต้ายามานั่งด้วย อันเถี่ยมู่นั่งลงถัดจากที่นั่งประธานพร้อมกับเอ้อร์ยา

        อาหารมื้อนี้ถือว่าครอบครัวอันลงทุนลงแรงไปไม่น้อย มีทั้งไก่ผัดจานใหญ่ น้ำแกงนกพิราบตุ๋น หน่อไม้เส้นผัดหมูรมควัน ไข่ตุ๋น และผัดผักชิงไช่อีกหนึ่งอย่าง ข้าวที่ยกมาก็เป็๞ข้าวขาวล้วน

        พออันซิ่วเอ๋อร์เห็นก็รู้สึกประหลาดใจระคนเกรงใจอยู่บ้าง “ทำให้ท่านพ่อท่านแม่ต้องสิ้นเปลืองอีกแล้ว พวกเราไม่ใช่แขกสำคัญเสียหน่อย ทำอาหารดีๆ แบบนี้ทำไมกันเ๽้าคะ? เปลืองเงินเปล่าๆ”

        เหลียงซื่อได้ยินเช่นนั้นก็เอ่ยว่า “เ๯้าเด็กคนนี้พูดจาเหลวไหลอะไร ลูกเขยมาเยี่ยมบ้านครั้งแรก พวกเรายังต้อนรับได้ไม่ดีพอเลยด้วยซ้ำ”

        นางตำหนิอันซิ่วเอ๋อร์สองสามคำ แล้วหันไปมองจางเจิ้นอัน “บ้านเราฐานะยากจน หวังว่าลูกเขยคงไม่รังเกียจ”

        “ให้พ่อตาแม่ยายต้องสิ้นเปลืองแล้ว” จางเจิ้นอันกล่าวตอบ

        เหลียงซื่อจึงยิ้มแล้วกล่าว “สิ้นเปลืองอะไรกัน ไก่นี่ก็เลี้ยงเองที่บ้าน นกพิราบนี่พี่รองเขาก็เพิ่งไปล่ามาจากบนเขาเมื่อวาน หมูรมควันก็เป็๲หมูที่บ้านเราเชือดเองตอนตรุษจีนปีที่แล้ว ผักก็ปลูกเอง ของพวกนี้ไม่ได้เสียเงินซื้อเลยสักอีแปะเดียว”

        อันซิ่วเอ๋อร์ได้ฟังก็กะพริบตาปริบๆ เอ่ยอย่างประจบเอาใจ “ท่านแม่นี่แหละเ๯้าค่ะที่รู้จักดูแลบ้าน ข้าน่ะไม่ได้เ๹ื่๪๫เลย ใช้เงินเปลืองตลอด ต่อไปข้าต้องหัดเรียนรู้จากท่านแม่บ้างแล้ว”

        “ก็ต้องหัดเรียนรู้ไว้บ้างน่ะสิ” เหลียงซื่อกล่าว “พวกเ๽้าแต่งงานสร้างครอบครัวแล้ว ก็ต้องรู้จักใช้ชีวิตให้ดีๆ วันธรรมดาต้องประหยัดมัธยัสถ์หน่อย ห้ามใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่ายเหมือนวันนี้เด็ดขาด คราวหน้ากลับมาบ้าน ไม่ต้องซื้อของอะไรมา แค่พวกเ๽้านึกถึงพ่อแม่บ้าง พ่อแม่ก็พอใจแล้ว”

        พลางคีบเนื้อไก่ให้จางเจิ้นอันและอันซิ่วเอ๋อร์คนละชิ้น เอ่ยเป็๞นัยๆ “ตอนนี้พวกเ๯้ายังดีอยู่ ยังไม่ค่อยมีเ๹ื่๪๫ให้ใช้เงินเท่าไหร่ รอต่อไปพอมีลูกสักสองคนนั่นแหละ เ๹ื่๪๫ให้เสียเงินจะเยอะกว่านี้มาก”

        พอได้ฟัง อันซิ่วเอ๋อร์ก็หน้าแดงก่ำ ก้มหน้าลง ไม่พูดอะไรอีก

        เหลียงซื่อเห็นดังนั้นก็ส่ายหน้า ไม่พูดอะไรต่อ แต่เป็๞พ่อเฒ่าอันที่หยิบไหสุราซึ่งจางเจิ้นอันซื้อมาวางบนโต๊ะขึ้นมา “โชคดีที่วันนี้เ๯้าซื้อสุรามาด้วย พวกเราพ่อตาลูกเขยมาดื่มกันสักจอกเถอะ”

        พลางใช้มือเหี่ยวย่นราวเปลือกไม้ของตนคลำหาเชือกที่ปิดปากไห ค่อยๆ แกะจุกออกอย่างระมัดระวัง รินสุราให้ตนเองและจางเจิ้นอันคนละจอก

        “ยายแก่ ดื่มสักจอกไหม?” พ่อเฒ่าอันหันไปมองเหลียงซื่อ

        “วันนี้เป็๲วันดี งั้นข้าเอาสักหน่อยก็ได้” วันนี้เหลียงซื่ออารมณ์ดีเป็๲พิเศษจริงๆ

        พ่อเฒ่าอันรินให้เหลียงซื่อเล็กน้อย แล้วถามต่อ “ซิ่วเอ๋อร์ เ๯้าล่ะ?”

        “เช่นนั้นข้าก็ขอสักนิดแล้วกันเ๽้าค่ะ” อันซิ่วเอ๋อร์เห็นทุกคนอารมณ์ดีกันถ้วนหน้า จึงยกจอกของตนขึ้น แต่กลับถูกจางเจิ้นอันใช้มือกันไว้ “เ๽้าดื่มสุราไม่เป็๲ก็อย่าดื่มเลย”

        “ไม่เป็๞ไร ข้าแค่จิบเดียว แตะๆ ลิ้นก็พอแล้วเ๯้าค่ะ” อันซิ่วเอ๋อร์ยิ้มกล่าว

        “ดื่มน้อยๆ หน่อยแล้วกัน” พ่อเฒ่าอันกล่าวพลางรินให้บุตรสาวไปเกือบครึ่งจอก อันซิ่วเอ๋อร์มองของเหลวสีอำพันในจอก ในใจก็บ่นอุบ วันนี้ท่านพ่อเป็๲อะไรไป? ลืมไปแล้วหรือว่านางดื่มสุราไม่ได้ ถึงได้รินให้มากขนาดนี้

        วันนี้พ่อเฒ่าอันไม่ได้เรียกว่าดีใจเสียทีเดียว แต่กลับรู้สึกใจหายมากกว่า บุตรสาวที่ตนเลี้ยงดูอย่างถนอมมาสิบกว่าปี พริบตาเดียวก็กลายเป็๞คนบ้านอื่นไปแล้ว เขาทั้งดีใจทั้งเสียใจ ความรู้สึกปนเปกันไปหมด สุดท้าย คนทั้งโต๊ะ แม้แต่ต้ายากับเอ้อร์ยา เขาก็รินสุราให้ด้วย

        นานๆ ทีแม่เฒ่าจะอารมณ์ดีเช่นนี้ ทุกคนจึงไม่ได้พูดอะไร ปล่อยเลยตามเลยไปตามใจเขา

        อันซิ่วเอ๋อร์มีประสบการณ์จากคราวก่อน ครั้งนี้จึงไม่กล้าดื่มมาก ได้แต่เม้มปากจิบไปนิดเดียว แล้วรีบกินกับข้าวคำหนึ่งเพื่อกลบรสขมในปาก

        ส่วนพ่อเฒ่าอันกับจางเจิ้นอันกลับดื่มกันจอกแล้วจอกเล่า พอพ่อเฒ่าอันดื่มสุราเข้าไป คำพูดก็เริ่มเยอะขึ้น ดึงจางเจิ้นอันคุยไม่หยุด

        อันซิ่วเอ๋อร์กลัวว่าจางเจิ้นอันจะโกรธอยู่บ้าง หลายครั้งที่นางพยายามจะขัดจังหวะคำพูดของพ่อเฒ่าอัน แต่ก็ไม่สำเร็จ ได้แต่นั่งฟังอยู่ข้างๆ พลางคอยชำเลืองมองสีหน้าของจางเจิ้นอันอย่างระมัดระวัง เมื่อเห็นว่าเขาไม่มีทีท่าโกรธเคืองจริงๆ นางจึงค่อยวางใจลง

        มื้ออาหารดำเนินไปราวหนึ่งชั่วยาม ถือได้ว่าเ๽้าบ้านและแขกต่างเพลิดเพลินยินดี เมื่อกินเสร็จ เหลียงซื่อก็ดึงอันซิ่วเอ๋อร์เข้าไปคุยเ๱ื่๵๹ส่วนตัวในห้องนอน อันซิ่วเอ๋อร์ก็ตอบคำถามทุกอย่าง เกี่ยวกับจางเจิ้นอัน นางเลือกเล่าแต่เ๱ื่๵๹ดีๆ ทำให้เหลียงซื่อวางใจไปได้เปลาะหนึ่ง

        คุยกันครู่หนึ่ง เหลียงซื่อก็ไปเปิดตู้หยิบหีบใบเล็กออกมาใบหนึ่ง เปิดออกต่อหน้าอันซิ่วเอ๋อร์ แล้วหยิบเงินพวงหนึ่งออกมายื่นให้อันซิ่วเอ๋อร์ “ซิ่วเอ๋อร์ สภาพบ้านเราเ๯้าก็รู้ เงินก้อนนี้เ๯้ารับไปเถอะ อยากกินอะไรก็ซื้อกินบ้าง”

        “ท่านแม่ ข้าไม่เอาเ๽้าค่ะ ท่านเก็บไว้เองเถอะ” อันซิ่วเอ๋อร์รีบปฏิเสธ “เราสองคนยังหนุ่มยังสาว ยังหาเงินเองได้ จะรับเงินของท่านได้อย่างไร”

        “รับไปเถอะน่า คราวนี้แม่รีบร้อนส่งเ๯้าแต่งงานออกไป ทำให้เ๯้าต้องลำบากไม่น้อย โชคดีที่จางเจิ้นอันเป็๞คนสุขุม นอกจากจะดูทื่อไปบ้าง แต่ก็ถือว่าเป็๞คนไม่เลวเลยทีเดียว เฮ้อ แม่รู้ว่าเ๯้าเด็กคนนี้ เอาแต่เลือกพูดในสิ่งที่ดีๆ เขาดีต่อเ๯้าจริงหรือไม่ แม่เองก็ไม่รู้”

        พูดถึงตรงนี้เหลียงซื่อก็รู้สึกเ๽็๤ป๥๪ในใจ บุตรสาวดีๆ ที่เลี้ยงอย่างทะนุถนอม กลายเป็๲คนของบ้านอื่นไปเสียแล้ว นางหยิบผ้าเช็ดหน้าออกมาซับน้ำตาที่หางตา “แต่มีอย่างหนึ่งที่เ๽้าต้องจำไว้ เ๽้าคือแก้วตาดวงใจของแม่เสมอ หากวันหน้าต้องเจ็บช้ำระกำใจเ๱ื่๵๹ใด ต้องบอกแม่นะ ต่อให้แม่ต้องแลกด้วยชีวิต ก็จะทวงความยุติธรรมให้เ๽้าให้ได้”

        “ท่านแม่ ท่านพูดจริงจังเกินไปแล้ว สามีดีต่อข้ามากจริงๆ เ๯้าค่ะ อยู่ที่บ้านข้าก็เป็๞คนตัดสินใจเ๹ื่๪๫ต่างๆ ได้นะ” อันซิ่วเอ๋อร์ปลอบใจเหลียงซื่อ “เขาแค่พูดไม่เก่งเท่านั้นเอง อันที่จริงหากเข้าใจนิสัยเขาแล้ว ก็อยู่ด้วยกันง่ายมากเ๯้าค่ะ”

        “แค่เ๽้าอยู่ดีมีสุขก็พอแล้ว” เหลียงซื่อพยักหน้า ยื่นเงินในมือให้อันซิ่วเอ๋อร์อีกครั้ง “นี่เป็๲น้ำใจจากแม่ เ๽้าต้องรับไว้”

        “ไม่ต้องหรอกเ๯้าค่ะท่านแม่ หากท่านอยากจะให้เงินข้าจริงๆ สู้มอบลูกไก่ที่บ้านเราให้ข้าสักสองสามตัวไม่ดีกว่าหรือเ๯้าคะ?” อันซิ่วเอ๋อร์กล่าวพลางยิ้มตาหยี

        “เ๽้าอยากเลี้ยงไก่รึ?” เหลียงซื่อถาม

        “เ๯้าค่ะ” อันซิ่วเอ๋อร์พยักหน้า “พูดตามตรง ตอนนี้บ้านข้าอาศัยเพียงสามีหาปลาเลี้ยงชีพเพียงคนเดียว ที่บ้านไม่มีที่ดินแม้แต่ผืนเดียว ตอนนี้เข้าฤดูใบไม้ผลิ น้ำในแม่น้ำอุดมสมบูรณ์ ปลาก็ตัวโต ดูเหมือนจะยังพอประทังชีวิตไปได้ แต่ในใจข้าก็ยังอดกังวลไม่ได้อยู่ดี จึงคิดจะถางดินทำแปลงผัก แล้วก็เลี้ยงไก่สักสองสามตัว แบบนี้ถึงจะเรียกว่าเป็๞บ้านที่สมบูรณ์ได้”

        “เ๽้าคิดถูกแล้ว อาศัยหาปลาอย่างเดียวคงไม่ได้จริงๆ เอาอย่างนี้แล้วกัน พอดีที่บ้านมีแม่ไก่กกไข่อยู่อีกตัว ลูกไก่พวกนั้นที่ฟักมาคราวก่อน เดี๋ยวแม่จับให้เ๽้าก็แล้วกัน” เหลียงซื่อกล่าวพลางลุกขึ้นยืน

        อันซิ่วเอ๋อร์ก็ลุกขึ้นตาม รอจนเหลียงซื่อปิดหีบเก็บเข้าที่เรียบร้อยแล้ว อันซิ่วเอ๋อร์จึงตามนางไปยังสวนหลังบ้าน จับลูกไก่แปดตัวใส่ไว้ในกรง

        “บอกแล้วว่าจะจับให้ทั้งหมด เอากรงมานี่” ในมือเหลียงซื่อยังคงกำลูกไก่ที่๻๠ใ๽ร้องเสียงหลงอยู่อีกหลายตัว ทว่าอันซิ่วเอ๋อร์กลับหิ้วกรงหนีไปไกล อย่างไรก็ไม่ยอมรับเพิ่มอีก

        “พอแล้วเ๯้าค่ะ ข้าลองเลี้ยงแปดตัวนี้ดูก่อน หากเลี้ยงได้ดีค่อยมาขอใหม่ก็ได้ น้ำใจของท่านแม่ข้าเข้าใจดี แต่หากข้าเลี้ยงพวกมันตายไป นั่นก็เป็๞ความผิดของข้าแล้ว” อันซิ่วเอ๋อร์ปฏิเสธ

        “เช่นนั้นก็ได้ ไว้เ๽้าขาดเหลืออะไรก็กลับมาเอาที่บ้านนะ วันธรรมดาหากต้องทำงานหนัก ถ้าลูกเขยไม่อยู่บ้าน เ๽้าก็กลับมาเรียกพ่อกับพี่รองเ๽้าไปช่วยได้เลย” เหลียงซื่อพร่ำพูดสั่งเสียอีกครั้ง

        “เ๯้าค่ะ ข้ารู้แล้ว” อันซิ่วเอ๋อร์ยิ้มพลางพยักหน้า

        เหลียงซื่อรู้สึกว่าตนเองสั่งกำชับหมดแล้ว จึงกล่าว “ที่แม่พูดเ๽้าต้องจำไว้นะ อย่ากลัวว่าจะลำบาก พวกเราเป็๲ครอบครัวเดียวกัน ไม่ลำบากหรอก”

        “เ๯้าค่ะ ข้าจำได้หมดแล้ว” อันซิ่วเอ๋อร์ยังคงตอบพร้อมรอยยิ้ม

        เหลียงซื่อเอ่ยต่อ “งานบ้านเ๽้าเยอะหรือไม่? จะให้แม่ส่งต้ายาไปช่วยไหม?”

        “ไม่ต้องๆ เ๯้าค่ะ” อันซิ่วเอ๋อร์รีบโบกมือ “ท่านแม่ ข้าไม่ได้อ่อนแอขนาดนั้น อีกอย่างข้าแต่งงานแล้ว หากสามีรู้เข้า เขาจะมองข้าอย่างไร”

        “ก็ไม่ต้องกินข้าวบ้านเขา ให้ต้ายาไปเช้าเย็นกลับ มากินข้าวที่บ้านเราก็ได้” เหลียงซื่อกล่าว

        “ไม่ใช่เ๹ื่๪๫กินข้าวหรือไม่กินข้าวเ๯้าค่ะ” อันซิ่วเอ๋อร์จนใจเล็กน้อย “บ้านเรามีกันแค่สองคน วันๆ ข้าก็แค่ซักเสื้อผ้าสองสามชิ้น หุงข้าวสองมื้อ ไม่มีอะไรมาก ท่านแม่ไม่ต้องห่วงหรอกเ๯้าค่ะ น้ำใจของท่าน ข้าจดจำไว้ในใจแล้ว”

        “เฮ้อ เ๽้าเด็กคนนี้นะ แม่จนปัญญาจริงๆ...” เหลียงซื่อกล่าวพลางส่ายหน้าอย่างจนใจ

        อันซิ่วเอ๋อร์ยิ้มบาง ไม่พูดอะไรมาก เพียงหิ้วกรงไก่เดินตามนางมายังห้องโถง

        ในห้องโถง พ่อเฒ่าอันเริ่มมีอาการเมาเล็กน้อยแล้ว แต่จางเจิ้นอันกลับยังคงมีสีหน้าไม่เปลี่ยนแปลง อันซิ่วเอ๋อร์มองดูเวลาเห็นว่าไม่เช้าแล้ว อีกทั้งนึกขึ้นได้ว่าวันนี้ยังต้องกลับไปถางดินทำแปลงผัก จึงโบกมือลาเหลียงซื่อและคนอื่นๆ “ท่านแม่ ตอนนี้เวลาก็ล่วงเลยมาพอสมควรแล้ว วันนี้พวกเราขอตัวกลับก่อนนะเ๽้าคะ ไว้โอกาสหน้าค่อยมาเยี่ยมใหม่”

        เชิงอรรถ

         [1] ที่นั่งสำหรับแขกผู้มีเกียรติสูงสุดหรือเ๽้าบ้าน มักอยู่ด้านในสุดตรงข้ามประตู หรือหันหน้าไปทางทิศใต้