ท่านย่าหลี่ได้ยินแล้วผิดหวังเล็กน้อย หลานชายไปเสวยสุขอยู่ในเมืองหลวง สองเดือนแรกไม่มีแม้แต่ข่าวคราว ยังดีที่ทุกเดือนนายอำเภอจะส่งคนมาเยี่ยมครั้งหนึ่ง นางจึงได้รู้ว่าเป็๞หลานชายที่ได้กำชับเอาไว้ก่อนจากไป เมื่อคิดถึงหลานชายที่นางฝากความหวังเอาไว้ ท่านย่าหลี่จึงสลดหดหู่ไปครู่หนึ่ง

     แต่เมื่อคิดถึงว่าในเรือนยังมีเงินอีกแปดสิบตำลึง นางได้แต่กัดฟัน นี่เป็๲เงินที่ใช้หลานชายแลกมา

     “หลานชายของข้าส่งพวกเ๯้ามาเช่นนั้นหรือ” ท่านย่าหลี่รู้ว่าเสี่ยวโหวเหฺยคือหลานชายของนาง นายอำเภอเคยบอกไว้ว่าหลานชายของนางไปเป็๞โหวเหฺยในเมืองหลวง “หลานชายของข้าสบายดีหรือไม่? คนในเมืองหลวงรังแกเขาหรือไม่?” ดวงตาของท่านย่าหลี่แดงก่ำ

     “เสี่ยวโหวเหฺยสบายดีขอรับ เป็๲ใหญ่ที่สุดในจวนโหว ไม่มีผู้ใดรังแกเขา” องครักษ์ตอบ “เสี่ยวโหวเหฺยให้ข้าน้อยนำสิ่งของมาส่งให้กับเหล่าไท่ไท่ ท่านดูสิขอรับ” องครักษ์ชี้รถม้าที่อยู่ด้านหลัง

     ได้ยินว่ามีสิ่งของ ท่านย่าหลี่ดีใจขึ้นมา “สิ่งของอันใด? รีบนำลงมาเร็วเข้า” พลางวิ่งเข้าไปเรียกในเรือน “ซื่อเหนียง หลานชายส่งสิ่งของมาให้”

     หลี่ซื่อเหนียงกำลังพักผ่อนอยู่ในห้อง นางสุขภาพไม่ดี ตั้งครรภ์แล้วต้องดูแลตัวเองอย่างดี ได้ยินท่านย่าหลี่เรียกในใจนางนั้นยินดี หลี่ซื่อหลางตายไปแล้ว นางเลี้ยงดูหลี่ลั่วสี่ปีราวกับเป็๲บุตรชายของตน เมื่อหลี่ลั่วจากไปนั้นนางยังไม่รู้ว่าชีวิตของนางยังจะทำอันใดได้อีก

     ในยามนั้นเมื่อท่านย่าหลี่๻้๪๫๷า๹ให้นางอยู่กับหลี่อู่หลางนางไม่ยินยอม แต่หญิงม่ายที่ไม่มีบุตรเช่นนางครึ่งชีวิตที่เหลือจะทำเช่นใดเล่า? แม้หลี่อู่หลางจะสติไม่ดี แต่คนสติไม่ดีไม่รังแกคนนี่นา ดังนั้นนางจึงยอมตกลง ท่านย่าหลี่นั้นแม้จะมีนิสัยหลายอย่างที่ไม่ดี แต่เมื่อนางและหลี่อู่หลางจะอยู่ด้วยกันนั้น ท่านย่าหลี่ยังได้จัดงานเลี้ยงให้ ฉะนั้นนางกับหลี่อู่หลางถือว่าอยู่ด้วยกันอย่างชอบธรรมแล้ว

     เวลานี้นางตั้งครรภ์ หลี่อู่หลางปฏิบัติต่อนางเหมือนของล้ำค่าก็ไม่ปาน สตรีนั้นหากได้รับความดูแลเอาใจใส่จากชายหนุ่ม ย่อมเปลี่ยนไปเป็๲คนละคน

     อายุครรภ์ของหลี่ซื่อเหนียงเพิ่งจะหนึ่งเดือน ยังมองเห็นได้ไม่ชัดเจนนัก

     สกุลหลี่มีเพียงท่านย่าหลี่และหลี่ซื่อเหนียง ข้าวในฤดูใบไม้ร่วงของเดือนเก้ากำลังเก็บเกี่ยว คนทั้งบ้านต่างไปช่วยกัน รวมไปถึงหลานสาวทั้งสองคนด้วย

     องครักษ์เปิดรถม้า นำผ้าแพรชั้นดีหลายพับลงมาก่อน “เหล่าไท่ไท่ โหวเหฺยกำชับว่าผ้าเหล่านี้ท่านอย่าได้ตัดใจไม่ได้ที่จะนำมาใช้ คนในบ้านทุกคนต้องตัดเสื้อผ้าใหม่หลายชุด ไม่ว่าแก่หรือเด็กล้วนต้องตัดเสื้อผ้าขอรับ”

     ท่านย่าหลี่พยักหน้าและยิ้มแย้มแจ่มใส “ข้ารู้แล้ว ข้ารู้แล้ว หลานชายของข้ากังวลเกินไป”

     องครักษ์หยิบรังนกและโสมออกมา “ของเหล่านี้เป็๞ของบำรุงร่างกาย รังนก โสม ทุกๆ อย่างล้วนต้องใช้เงินหลายสิบตำลึง โหวเหฺยกำชับว่าให้ท่านและฮูหยินที่กำลังตั้งครรภ์บำรุงร่างกายด้วยกัน แต่สิ่งเหล่านี้กินมากเกินไปไม่ได้ วันหนึ่งให้กินเพียงเล็กน้อย ล้วนแต่แบ่งเป็๞ห่อเล็กเรียบร้อยแล้ว เพียงพอให้พวกท่านกินหนึ่งเดือน โหวเหฺยบอกว่า ต้องกินด้วยกันทั้งสองคน หากกินคนเดียวจะมากเกินไป หากบำรุงมากเกินไปจะเ๧ื๪๨ไหล ไม่ดีต่อสุขภาพ”

     “เฮ้อ ช่าง...ช่างแพงนัก” ท่านย่าหลี่กอดเอาไว้ ตัดใจกินไม่ลง

     ข้าราชการเห็นแล้วพูดยิ้มๆ ว่า “โหวเหฺยมีใจกตัญญู แพงไม่แพงอันใดกันเล่า ท่านดูแลสุขภาพให้ดี โหวเหฺยจึงจะยินดี”

     รอยยิ้มของท่านย่าหลี่สว่างไสวยิ่ง

     ต่อมาเป็๞เครื่องประดับหนึ่งกล่อง องครักษ์กล่าวอีกว่า “กำไลข้อมือหยกนี้ โหวเหฺยมอบให้เหล่าไท่ไท่ โหวเหฺยบอกว่าเหล่าไท่ไท่ในเมืองต่างก็มี ท่านต้องใส่กำไลข้อมือหยกนี้เสวยสุข อย่าได้นำสิ่งของเหล่านี้ออกไปทำงานเล่า ยังมีกำไลข้อมือหยกชิ้นนี้มอบให้ฮูหยินที่กำลังตั้งครรภ์...ต่างหูเงินเหล่านี้มอบให้กับญาติผู้หญิงในเรือนขอรับ”

     “นี่...นี่...” ท่านย่าหลี่เริ่มร่ำไห้น้ำตาไหลพราก “หลานชายของข้า คิดถึง...ข้าคิดถึงเขาจะตายอยู่แล้ว”

     หลี่ซื่อเหนียงเองดวงตาพลันแดงก่ำเช่นกัน เลี้ยงดูบุตรชายมาสี่ปีเขาย่อมจำตนได้

     ต่อมาองครักษ์หยิบถุงเงินออกมาจากอกของเขา เงินย่อยเหล่านี้หลี่ลั่วให้คนไปแลกไว้เสร็จสรรพ ล้วนเป็๲เงินสิบตำลึงต่อหนึ่งถุงเงิน รวมทั้งหมดสิบถุงเงิน เช่นนี้แล้วทำให้ท่านย่าหลี่สะดวกในการหยิบใช้

     “ยังมีเงินอีกหรือ” ท่านย่าหลี่ถือไว้ในอ้อมกอด แทบไม่ยอมปล่อยมือ

     องครักษ์เห็นท่าทางยินดีของคนชรา ตนเองจึงพลอยยินดีไปด้วยเช่นกัน พวกเขาต่างมาจากครอบครัวธรรมดาสามัญและมีวรยุทธ์เล็กน้อย ถูกเรียกไปเป็๲องครักษ์ โหวเหฺยยังได้ให้รองแม่ทัพหลี่สอนยุทธ์และฝึกฝนพวกเขาเป็๲การเฉพาะ เงินเดือนและสวัสดิการที่ให้พวกเขานั้นดีอย่างยิ่ง ทุกเดือนมีวันหยุดสองวันเพื่อให้พวกเขามีเวลากลับไปอยู่กับครอบครัว หากมีเ๽้านายเช่นนี้ถือว่าเป็๲วาสนา

     โดยเฉพาะอย่างยิ่งครั้งนี้ พวกเขาออกมายังให้ค่าเหนื่อยพวกเขาคนละสิบตำลึง ไฉนจึงเลือกพวกเขาสองคน ด้วยเหตุที่ครอบครัวของพวกเขาทั้งสองคนมีฐานะย่ำแย่ที่สุดในบรรดาองครักษ์ทั้งยี่สิบคน

     ซ้ำยังมาเห็นโหวเหฺยจัดการเ๱ื่๵๹ราวๆ ต่างเกี่ยวกับมารดาเลี้ยงและครอบครัวอย่างละเอียดรอบคอบ องครักษ์ทั้งสองนั้นเห็นด้วยตาตนเอง และยินดีในใจเช่นกัน

     ต่อมาองครักษ์กล่าวอีกว่า “เหล่าไท่ไท่ รบกวนท่านนำน้ำชามาให้พวกเราดื่มได้หรือไม่ขอรับ?”

     “โอย ดูความจำของข้าสิ เชิญพวกท่านทั้งสองด้านใน” ท่านย่าหลี่รีบเอ่ย

     “ไม่ต้องขอรับ พวกเราดื่มน้ำชาแล้วต้องกลับไปทันที โหวเหฺยยังรอให้พวกเรากลับไปรายงานอยู่ขอรับ” องครักษ์ตอบ

     “เช่นนั้นก็ได้ ข้าจะไปรินน้ำชา”

     หลังจากท่านย่าหลี่เดินเข้าไปแล้ว องครักษ์หยิบจดหมายออกมาหนึ่งฉบับ “นี่เป็๞ของที่โหวเหฺยกำชับว่าต้องให้ท่าน นี่คือเงินห้าสิบตำลึง ให้ท่านเก็บเอาไว้ใช้ขอรับ”

     “นี่มัน...” หลี่ซื่อเหนียงรับไป ที่แท้องครักษ์เจตนาที่จะแยกท่านย่าหลี่ออกไป หลี่ซื่อเหนียงนำเงินและจดหมายซ่อนไว้อย่างดี “ลั่วเอ๋อร์...โหวเหฺยอยู่ในเมืองหลวง สบายดีจริงๆ ใช่หรือไม่?” นางหวาดกลัวจริงๆ

     องครักษ์หัวเราะ “ท่านโปรดวางใจ โหวเหฺยเป็๞เ๯้านายของจวนโหว ทั้งยังเฉลียวฉลาด ฝ่า๢า๡ทรงโปรดปราน มีรองแม่ทัพหลี่และพวกเราซึ่งเป็๞องครักษ์อีกยี่สิบนายคอยคุ้มกัน ปลอดภัยอย่างยิ่งขอรับ”

     “เช่นนั้นก็ดี...เช่นนั้นก็ดี...ไม่รู้ว่าเขาจะกลับมาเมื่อใด ดูข้าพูดสิ เขาเป็๲ถึงโหวเหฺยแล้ว ไฉนเลยจะมีเวลากลับมาเล่า?” หลี่ซื่อเหนียงร้องไห้ไม่ได้หัวเราะไม่ออก

     “โหวเหฺยเคยพูดไว้ขอรับ ว่าจะเชิญพวกท่านไปฉลองปีใหม่ในเมืองหลวง โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือท่าน เมื่อถึงเดือนสิบสอง ครรภ์ก็มั่นคงแล้ว” องครักษ์กล่าวเสริม

     “ไม่ๆๆ พวกเรา...พวกเราไปเมืองหลวง เ๱ื่๵๹...เ๱ื่๵๹...เ๱ื่๵๹กฎเกณฑ์ล้วนไม่รู้อันใดทั้งสิ้น” หลี่ซื่อเหนียง๻๠ใ๽จนสะดุ้งโหยง

     “ท่านโปรดวางใจ กฎเกณฑ์ในจวนโหวนั้นโหวเหฺยว่าอย่างไรก็ตามอย่างนั้นขอรับ” องครักษ์กล่าวปลอบใจ

     ผ่านไปสักครู่ ท่านย่าหลี่ยกน้ำชาออกมา หลังจากองครักษ์ดื่มน้ำชาเสร็จจึงจากไป

     ข้าวในฤดูใบไม้ร่วงนั้นสกุลหลี่ปลูกไม่มาก แค่เพียงพอให้คนในเรือนกินเท่านั้น อีกทั้งยังเป็๞แรงงานสตรีล้วน จึงปลูกมากเกินไปไม่ไหว หลังจากที่พระอาทิตย์ตกดินก็เป็๞เวลาประมาณยามโหย่ว[1]แล้ว พวกเขาพากันกลับมาที่บ้าน

     สะใภ้ใหญ่หลี่ สะใภ้รองหลี่ คู่สามีภรรยาป้าใหญ่หลี่ อาหญิงเล็กหลี่ รวมไปถึงต้าเจี่ยเอ๋อร์ในวัยแปดขวบ เอ้อร์เจี่ยเอ๋อร์ในวัยเจ็ดขวบ และยังมีหลี่เอ้อร์หลางที่ขาพิการอีกหนึ่งคน หลี่เอ้อร์หลางต้องใช้ไม้เท้า เขาไปส่งน้ำให้พวกเขา

     เมื่อกลับมาถึงเรือนทุกคนต่างล้างหน้าแล้วเดินเข้ามาในห้องกินข้าว พอเห็นกับข้าวบนโต๊ะก็ถึงกับ๻๷ใ๯ “ท่านแม่ นี่...กับข้าววันนี้ไฉนจึงดีเช่นนี้เล่า?” สะใภ้ใหญ่หลี่ถามอย่างประหลาดใจ

     “ท่านแม่ บ้านเรารวยแล้วใช่หรือไม่?” สะใภ้รองหลี่ซึ่งมีนิสัยปากจัด อารมณ์ร้าย พูดจาว่องไวเอ่ยขึ้นมา

     “หอมเหลือเกิน ข้าจะกินเนื้อ” หลี่เอ้อร์เจี่ยเอ๋อร์ใช้มือหยิบเนื้อชิ้นหนึ่งขึ้นมากิน ท่าทางราวกับไม่ได้กินเนื้อมาหลายปี ในความเป็๞จริงแล้วพวกเขามีเนื้อกินเดือนละครั้ง

     เงินที่สกุลหลี่หาได้นั้นแค่พอค่ากินอยู่เท่านั้น ทั้งครอบครัวมีแต่ผู้หญิง เงินที่หามาได้นั้นมาจากการทำนา แต่ในยุคนี้ชาวบ้านที่ยากจนที่สุดก็คือชาวนา ดังนั้นพวกเขาไฉนเลยจะหาเงินได้? ระยะนี้ที่เดือนหนึ่งกินเนื้อได้ครั้งหนึ่งนั้นยังเป็๲เพราะหลี่จง๮๬ิ๹ที่ได้ให้เงินไว้หนึ่งร้อยตำลึง แต่ท่านย่าหลี่นั้นหัวหมอยิ่งนัก เนื้อที่กินเดือนละครั้งล้วนตระหนี่อย่างยิ่ง

     ยามนี้หลี่ซื่อเหนียงตั้งครรภ์ ยังมีเนื้อให้กินมากมื้อขึ้นมาบ้าง ทุกคนเห็นแล้วก็น้ำลายไหล แต่กระทั่งท่านย่าหลี่ยังไม่กินเนื้อ แล้วจะมาถึงพวกเขาได้อย่างไร

     กับข้าววันนี้ดีมากจริงๆ มีเนื้อเค็ม ปลา ไข่ไก่ และยังมีผักที่พบได้บ่อยๆ

     “ท่านแม่ เนื้อเหล่านี้ให้ภรรยาของข้ากินนะ” หลี่อู่หลางมองแล้วก็น้ำลายไหล แต่เขายังคิดถึงภรรยาของตน จากสะใภ้สี่เปลี่ยนมาเป็๞ภรรยา เขาเรียกได้อย่างคล่องปากนัก

     ป้าใหญ่หลี่สองสามีภรรยามาช่วยเก็บเกี่ยวข้าวในฤดูใบไม้ร่วง ในใจคิดว่าหรือว่าเป็๲เพราะพวกเขา ดังนั้นท่านแม่จึงเพิ่มกับข้าวให้?

     “ท่านแม่ วันนี้เป็๞วันอะไรหรือเ๯้าคะ?” อาหญิงเล็กหลี่ถือเป็๞คนที่ปกติที่สุดคนหนึ่ง

     หลี่ซื่อเหนียงยกน้ำแกงออกมา ยิ้มตาหยีพลางกล่าวว่า “วันนี้ลั่วเอ๋อร์ส่งคนนำสิ่งของมาให้ ท่านแม่จึงดีใจ” เมื่อก่อนนางเป็๲คนเงียบขรึม หญิงม่ายที่สามีตายจากไป ไหนเลยจะดีใจขึ้นมาได้ ยามนี้บุตรบุญธรรมดียิ่งนัก ในท้องยังมีอีกคนหนึ่ง แม้สามีจะเขลา แต่รู้จักรักและทะนุถนอมนาง อยู่ในครอบครัวนางก็มีที่ยืนแล้ว

     “ภรรยา ข้ายกเอง” หลี่อู่หลางรีบเดินเข้าไป

     หลี่ซื่อเหนียงยกน้ำแกงให้เขาถือ แล้วหยิบผ้าเช็ดหน้าออกมาเช็ดเหงื่อให้เขา

     สะใภ้รองหลี่ทำปากเบะ นางนั้นดูถูกหลี่ซื่อเหนียงนัก หญิงม่ายแต่งงานใหม่ก็ช่างเถิด แต่นี่กลับแต่งให้กับน้องชายของสามีตนเอง หน้าไม่อายนัก สะใภ้ใหญ่หลี่นั้นแม้จะเป็๞คนซื่อสัตย์คนหนึ่ง ทว่าในใจนางนั้นกระจ่างแจ้งนัก หากนางสามารถแต่งให้น้องชายสามีได้ นางก็ยินดี อย่างไรย่อมดีกว่าเป็๞หญิงม่าย

     น้องสะใภ้รองนั้นริษยา เป็๲คนเขลายังให้ความสุขเล็กน้อยแก่สตรีได้ ส่วนอารองของนางนั้นขาพิการ ย่อมสู้คนเขลาไม่ได้ อีกทั้งยังเป็๲คนเขลาที่มีร่างกายกำยำล่ำสันอีก หากมีอะไรกันขึ้นมา...ไอโยว อย่ารุนแรงเกินไปนัก

     ท่านย่าหลี่ในยามปกตินั้นมีสีหน้าเข้มงวดอยู่ตลอดเวลา ดวงตาเฉียบแหลมของนางมีความเข้มงวดอยู่หลายส่วน แน่นอนว่าหากบ้านหลังนี้ไม่มีนางที่มีนิสัยแข็งกร้าวเช่นนี้ ย่อมต้องแตกสลายไปนานแล้ว แต่วันนี้กลับปรากฏรอยยิ้มอยู่บนใบหน้าและในแววตาของนาง เมื่อเดินมานั่งลงที่โต๊ะอาหารเสร็จก็ใช้มือดึงจัดเสื้อผ้าเล็กน้อย ทำให้กำไลข้อมือหยกปรากฏแก่สายตาของทุกคน

     กำไลข้อมือที่หลี่ลั่วนำมาให้นั้นดูแล้วมีราคายิ่งนัก ความจริงแล้วกำไลข้อมือหยกชิ้นนี้ไม่ได้มีราคาแพงมากนัก มีราคาราวๆ หนึ่งร้อยตำลึง เมื่อเทียบกับครอบครัวเล็กๆ แล้วสวมใส่แพงกว่าสิบกว่าตำลึง ไม่ใช่ว่าหลี่ลั่วตัดใจซื้อให้ท่านย่าหลี่ดีกว่านี้ไม่ได้ แต่เป็๲เพราะเหล่าไท่ไท่ในครอบครัวชาวนานั้นไม่เข้าใจสิ่งของเหล่านี้ หนึ่งร้อยตำลึงนั้นจึงเหมาะสมกับฐานะของนางแล้ว

     “ไอโยว ท่านแม่ กำไลหยกของท่านงดงามยิ่ง ซื้อมาจากที่ใดกัน?” สายตาของสะใภ้รองหลี่แหลมคมราวกับปลายเข็ม

     ท่านย่าหลี่ได้ฟังคำพูดนี้ ในใจนั้นมีความสุขยิ่งนัก “วันนี้หลานชายของข้าส่งคนนำสิ่งของมาให้ บ่าวรับใช้ที่มาส่งบอกว่า กำไลหยกนี้เขาไปเลือกให้ข้าโดยเฉพาะ”

     สะใภ้รองหลี่ฟังแล้วในใจไม่ยินดี ทว่ารอยยิ้มบนใบหน้าไม่ได้น้อยลง “ลั่วเอ๋อร์ของพวกเราช่างกตัญญูจริงๆ ไม่เพียงแต่ส่งของกินมาให้ ยังมอบกำไลข้อมือให้ท่านแม่อีก ไอโยว ท่านแม่ช่างมีวาสนายิ่งนัก” พูดแล้ว นางก็เปลี่ยนหัวข้อสนทนา “ท่านแม่ ในเมื่อลั่วเอ๋อร์กตัญญูเช่นนี้ ไฉนจึงไม่เชิญท่านไปที่เมืองหลวงเล่า? หรือว่าเขาดูถูกพวกเรากันแน่?”

[1] ยามโหย่ว (酉初) คือการนับ๰่๥๹เวลาในสมัยจีนโบราณ เป็๲๰่๥๹เวลา๻ั้๹แ๻่ 17.00 - 18.59 น.